Biliyorsunuz aylık ihracat rakamlarını önce TİM açıklıyor, ardından da TÜİK düzeltilmiş verilerle dış ticaretteki durumumuzu ortaya koyuyor. Buna göre ihracat Ekim ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre % 3,0 artıp 21 milyar 328 milyon dolara ulaşırken, ithalat % 31,4 artarak 29 milyar 202 milyon dolar olmuş.
Bu yılın Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ihracat % 15,4 artmış ve 209 milyar 394 milyon dolar olmuş. İthalat % 39,4 artarak 300 milyar 443 milyon dolar olarak gerçekleşmiş.
Dikkat çekici olan şu gelişme aslında: Ekim ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre % 421,7 artmış. Mutlak rakam olarak ifade edilirse, 1 milyar 509 milyon dolardan 7 milyar 874 milyon dolara yükselmiş. İhracatın ithalatı karşılama oranı da geçen yıl Ekim ayında % 93,2 iken, bu yıl Ekim’de % 73’e gerilemiş gözüküyor.
TÜİK, Ocak-Ekim döneminde dış ticaret açığının % 168,3 arttığını ve kabaca 34 milyar dolardan 92 milyar dolara yükseldiğini de açıklamış. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise geçen yıl aynı dönemde % 84,3 iken, bu yıl % 69,7’ye gerilemiş gözüküyor.
Ekim ayında 1,7 milyar dolar ihracatı Almanya’ya yapmışız. Almanya’nın ardından 1,4 milyar dolar ile Irak, 1,3 milyar dolar ile ABD, 1,2 milyar dolar ile Rusya Federasyonu, 1,1 milyar dolar ile Birleşik Krallık geliyor. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın % 31,3’ünü oluşturuyor.
Yine Ocak-Ekim döneminde ihracatta ilk sırayı 17,5 Milyar Dolar ile Almanya almış. ABD’ye 14 milyar dolardan fazla, Irak’a 11,3 milyar dolar, Birleşik Krallığa 11 milyar dolar, İtalya’ya 10,2 milyar dolar ihracat yapmış gözüküyoruz. Anılan dönemde ilk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın % 30,5’i olmuş.
“ABD ve Birleşik Krallığa Dış Ticaret Fazlası Vermişiz..”
Şimdi İthalata bakalım:
İthalatta Rusya Federasyonu ilk sırayı almış. Ekim ayında Rusya’dan 5 milyar dolar ithalat yaparken, Çin’den 2,9 milyar dolar, İsviçre’den 2,4 milyar dolar, Almanya’dan 2 milyar dolar, ABD’den 1,2 milyar dolar mal almışız. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın % 46’sı civarında.
Ocak-Ekim döneminde ithalatta ilk sırayı yine Rusya Federasyonu neredeyse 50 milyar dolarlık hacimle almış. Çin’den 34,5 milyar dolar, Almanya’dan 19,3 milyar dolar, ABD’den 13 milyar dolar, İtalya’dan 11,5 milyar dolar ithalat yapmışız. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın % 42,6’sı olmuş.
Buradan hareketle ilk 5 ülke içinde Rusya ve Çin’ gözden kaçmayacak büyüklükte dış ticaret açığı verdiğimizi not ederken, İtalya ve Almanya’ya verdiğimiz dış ticaret açığını kapatma ihtimalimizin olduğunu, ABD ve İngiltere’ye karşı dış ticaret fazlası verdiğimizi görüyoruz. Dış ticaret açığının büyümesinin arkasındaki gerçek enerji ve emtiadaki oynaklık olduğu için, bugün için moral bozucu olan gelişmelerin arkasında iyileşme sürecinde olduğumuz bazı ayrıntıları atlamamak gerektiğinin altını çizmek için söyledim.
Prof. Dr. Emre Alkin
