Haftaya başlarken, Merkez Bankası’nın döviz kurlarının yükselmesine karşı attıpı adımların gücü test edilecek.
Bir tarafta siyaset ve diplomaside hareketli anlar yaşanırken, diğer taraftan Ankara’dan ekonomiyle ilgili güçlü mesajlar veriliyor. Son olarak “yurt dışından 210 milyar dolar kaynak bulacağız” şeklinde bir açıklama yapıldı. Şöyle bir bakınca yüksek gelen bu rakamın sırrını açıklayayım.
Aslına bakılırsa Türkiye bu yıl 201 milyar dolar kaynak çekmek için yola koyuldu. Kamu/Özel Borç ödemeleri, cari açık ve diğer işlemleri eklediğimiz zaman bu rakam çıkıyor. Bu kaynağın çok az kısmı doğrudan yatırımlara gidiyor.
İşin gerçeği Ödemeler Dengesi Hesaplarından bu trafiğin izlenmesi mümkün. Dolayısıyla “2018’de 210 milyar dolar kaynak çekeceğiz” derken yanlış bir şey söylenmiyor. Sadece malumun ilanı yapılıyor. Türkiye 2017 biterken buna yakın bir kaynağı çekecek gibi gözüküyor. Kaynağın azalması ya da içerdeki kaynağın dışarıya kaçması durumunda döviz yükseliyor.
Özetle, ödemeler dengesi adı üzerinde, ülkedeki döviz gelir ve giderinin bir şekilde dengelendiği, bunun da hangi şekilde sağlandığını anlatıyor. Buradan hareketle, Ankara’nın açıklaması aslında “2018 yılında işlerin normal seyretmesi için 210 Milyar Dolarlık döviz hareketi gerekiyor” anlamına geliyor.
Peki gelmezse ne olur ? Döviz yükselir, ithalat daralır, dövize dayalı işlemler azalır ve doğal olarak kaynak ihtiyacı da azalır.
Peki bu açıklamanın bir zararı var mı ? Bana göre yok. Bazen zaten var olan ama pek gözükmeyen gerçekleri söylemek gerekebilir. Türkiye’nin hali hazırda başardıklarını hatırlatmak için.
Prof. Dr. Emre Alkin
