Madem seçimlere az bir süre kaldı; anket düzenleyenlerden finansçılara, siyaset uzmanlarından iktisatçılara kadar herkesin söylediği değişik senaryoyu bir araya getireyim dedim. Normalde 6 ile 8 değişik senaryo var. Ancak bugün sizlerle 4 adet senaryo paylaşacağım.
Birinci senaryoda, Cumhurbaşkanı Sn. Erdoğan ilk turda seçiliyor ve Parlamento aritmetiği Cumhur İttifakı lehine oluşuyor. Bu durumda yabancı yatırımcıların gergin bir bekleyişe geçecekleri ancak, bir süre sonra Ankara’dan itidalli açıklamalar gelip, OHAL de kaldırılınca işlerin rayına gireceği söyleniyor. Sonuçta seçimle işbaşına gelen bir idare meşrudur. Bu meşruiyete önünde sonunda herkes saygı gösterecektir. Dolar/TL 4.20-4.50 bandına oturabilir. Faizlerde ise orta vadede düşüş beklenebilir. Yalnız, ekonomiyle alakalı ters açıklamaların gelmesi piyasaları uzun süre tamir olmayacak şekilde bozabilir. O zaman da bugünkünden bile daha zorlu şartların içine girebiliriz.
İkinci senaryoda, Başkanlık seçimlerin ikinci tura kaldığı ama Cumhur İttifakının mecliste çoğunluğu sağladığı ihtimal bulunuyor. Şu an için fazla şans verilmeyen bu senaryoda her ne kadar Başkanlık Seçininin ikinci turuna kadar 15 gün heyecan büyüyecekse de, nihayetinde Sn. Erdoğan’ın Başkan olması garanti gözüküyor. Dolayısıyla birinci senaryodaki beklentilerin tamamı burada da geçerli diyebiliriz. İyisiyle ve Kötüsüyle.
“Sürekli seçim olursa, ne olur ?….”
Üçüncü senaryo, Başkanlık Seçiminin ilk turda Sn. Erdoğan lehine tamamlandığı ama parlamentoda çoğunluğun sağlanamadığı ihtimal olarak seslendirilmekte. Buna göre, hükümet bir süre daha KHK’lar ile ülkeyi yönetmek mecburiyetinde kalır. Bir kez daha parlamento seçimleri yapılır. Çünkü, Ak Parti cephesi böyle bir ihtimalde yeniden seçim yapılacağını net olarak açıkladı. Her ne kadar yabancı yatırımcılar “en sevmediğimiz senaryolardan biri” deseler de, kendilerine 2015 yılındaki 7 Haziran ve 1 Kasım seçimleri arasında ekonomin gayet sağlıklı şekilde yönetildiğini sürekli hatırlatıyorum. Yine de algı gerçektir, OHAL’in kaldırılmasının uzaması moralleri bozacaktır. Bu durumda Dolar/TL’nin 5.00 seviyesini test etmesi mümkün gözüküyor. Faizler de düşmeyecektir.
Dördüncü senaryo, Başkanlık Seçimi’nin iki tur sonucunda başka bir adayın seçilmesiyle sonuçlanması ve parlamento aritmetiğinde çoğunluğun sağlanamaması ihtimalinden oluşuyor. Yüksek bir ihtimal olmamasına rağmen, yabancı yatırımcı bu senaryoyu daha “Amerikanvari” buluyor. Yani Başkanlık makamının ve Parlamento’nun güçleri dengeleyecek halde olmasını uygun buluyorlar. Ayrıca “çoğunluk sağlanamazsa bir daha seçime gidilir” diyen AK Parti cephesi olduğu için, başka bir adayın Başkanlığı kazanması sonucunda, Parlamento seçimlerinin yenilenmeme ihtimali olduğu düşünülüyor. Bu durumda Başkan’ın kuracağı kabine ve vereceği mesajlara bakılacak. Bu gelişmenin kurlar ve faizler üzerindeki etkisini kestirebilmek pek mümkün değil. Yine de Dolar/TL’de 4.20-5.00 arasında geniş bir bantta dalgalanma ihtimali var diyebilirim.Faizler ise düşmeyecektir.
Elbette daha başka senaryolar da üretilebilir. Ancak listenin en başında konuşulan bunlar. Kızmaca gücenmece yok. Bunları ben uydurmadım. Herkesin söylediğinden bir sentez yapıp, muhtemel piyasa tepkisini senaryo olarak paylaştım.
Prof. Dr. Emre Alkin
